Αν νομίζεις ότι οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν κοινά με τους προγόνους τους στο φαγητό, τότε μάλλον θα εκπλαγείς γιατί οι Αρχαίοι Έλληνες διέφεραν. Η διατροφή στην Αρχαία Ελλάδα ήταν πολύ πιο απλή, ισορροπημένη και – θα λέγαμε σήμερα – «μεσογειακή», με έμφαση στα φυσικά και εποχικά προϊόντα.
Οι διατροφικές συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων είχαν στόχο όχι τη βουλιμία, αλλά τη μέτρο και την υγεία. Το πρωινό ήταν ελαφρύ: λίγο κριθαρένιο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί, συνοδεία ελιάς ή σύκου. Συχνά έπιναν και έναν «κυκεώνα», ένα ρόφημα με βάση το κριθάρι και αρωματικά βότανα όπως μέντα ή θυμάρι, που θεωρούνταν τονωτικό για το σώμα.
Το μεσημεριανό περιλάμβανε κυρίως ψάρια – αγαπημένα ήταν η τσιπούρα, η σαρδέλα και τα χέλια. Μαζί τους έτρωγαν όσπρια, όπως φακές, φασόλια, ρεβίθια και κουκιά, συχνά σε μορφή πουρέ. Τα λαχανικά είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο: βολβοί, μαρούλια, αρακάς, αγκινάρες, βλίτα, σέλινο, άνηθος, δυόσμος, αλλά και αγγούρια και σύκα, που ήταν αγαπημένες γεύσεις.
Το δείπνο αποτελούσε το σημαντικότερο και πιο απολαυστικό γεύμα της ημέρας. Αντίθετα από ό,τι συνιστά σήμερα η σύγχρονη διατροφολογία, οι Αρχαίοι Έλληνες το έβλεπαν ως ώρα χαλάρωσης. Στο τραπέζι υπήρχαν μικρές ποσότητες από διαφορετικά πιάτα, φρούτα (νωπά ή αποξηραμένα), καρύδια, σταφύλια, και γλυκίσματα με μέλι.
Στο κρέας, έδειχναν προτίμηση στο χοιρινό και στο μοσχάρι, ενώ σπανιότερα έτρωγαν κατσίκι ή αρνί. Το κυνήγι επίσης είχε τη θέση του, ιδιαίτερα τα μικρά πτηνά, όπως ορτύκια.
Το ψωμί ήταν βασικό τρόφιμο, με πολλές ποικιλίες: από σιμιγδαλένιο ως πιο χοντρό με κεχρί. Τα πιάτα τους εμπλουτίζονταν με βότανα και μπαχαρικά: ρίγανη, βασιλικό, μέντα, θυμάρι, κάρδαμο, κόλιανδρο, κάπαρη, σουσάμι – αρώματα που σήμερα θεωρούνται πυλώνας της μεσογειακής κουζίνας.
Το κρασί δεν έλειπε ποτέ από το τραπέζι, ενώ το ελαιόλαδο ήταν σχεδόν ιερό, κυρίως στην Αθήνα, ως δώρο της θεάς Αθηνάς στους πολίτες της.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως πίστευαν ότι ο ρόλος του φαγητού είναι να ευχαριστεί τις αισθήσεις, όχι να γεμίζει υπερβολικά το στομάχι. Μοναδική εξαίρεση αποτελούσαν οι Σπαρτιάτες, που ήταν ιδιαίτερα λιτοδίαιτοι και έτρωγαν μαύρο ζωμό και λίγο χοιρινό, μόνο σε ειδικές περιστάσεις.
Η φιλοσοφία των Αρχαίων Ελλήνων γύρω από τη διατροφή μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο οδηγό για τη σημερινή μας ζωή: ποικιλία, μέτρο και σεβασμός στα υλικά της φύσης. Η κουζίνα τους, αν και φαινομενικά απλή, έκρυβε σοφία αιώνων και τελικά, ίσως είναι ώρα να κοιτάξουμε λίγο πίσω, για να κάνουμε πιο υγιεινές επιλογές σήμερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αυτά είναι τα ζώδια που θα δοκιμαστούν μέχρι το καλοκαίρι του 2026
