Η Άννα Σωτρίνη είναι μία από τις πιο πετυχημένες σκηνοθέτες θεάτρου με ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, αλλά την ίδια ώρα και καθηγήτρια υποκριτικής και αυτοσχεδιασμού στη Δραματική Σχολή ΒΕΑΚΗ.
Φέτος το θεατρικό κοινό τη συναντά στο Θέατρο Αλκμήνη, όπου σκηνοθετεί τη θεατρική παράσταση “Το Κλύσμα” για το οποίο η Άννα Σωτρίνη μιλά στο Citynow και στον Πραξιτέλη Σαραντόπουλο, ενώ σχολιάζει τα θεατρικά και τηλεοπτικά δρώμενα με τον δικό της ποιητικό και λογοτεχνικό τρόπο.
Φέτος σας βρίσκουμε στο θέατρο Αλκμήνη με την παράσταση «Το Κλύσμα», ένας ομολογουμένως ιδιαίτερος τίτλος θεατρικού. Τι πραγματεύεται αυτή η παράσταση;
Ο τίτλος είναι συμβολικός και κυριολεκτικός. Μεταφορικά αφορά αυτά που έχουμε συσσωρεύσει μια ολόκληρη ζωή και δεν ήταν ποτέ απόλυτα ρόδινα. Η ηρωίδα η Ξανθή , είναι μια γυναίκα που αφηγείται με σπαρταριστό τρόπο τη ζωή της σε ένα Κλύσμα στο διάδρομο ενός νοσοκομείου και εκείνο της απαντά.
Μία από τις πολλές παραδοξότητες, που η Αλεξία Πετροπούλου τις στηρίζει όλες με σθένος και αξιοθαύμαστη ερμηνεία. Ξεκολλά κυριολεκτικά την Ξανθή από το χαρτί και την ζωντανεύει μόνη της με δύσκολες τεχνικές σε μία ομολογουμένως δύσκολη παράσταση.
Η θέση της γυναίκας είναι αυτή που πρέπει; Έχουν γίνει πολλές «μάχες», αλλά τα έχουν καταφέρει οι γυναίκες πλέον;
Θα ήθελα να πω πραγματικά ένα μεγάλο ναι, αλλά εντέλει όχι. Μάχες δόθηκαν και μάλιστα πραγματικά αιματηρές. Έχουν χάσει πολλές γυναίκες τη ζωή τους για να απολαμβάνουμε σήμερα εμείς στη Δύση την στοιχειώδη ισονομία. Στον υπόλοιπο πλανήτη όμως; Γνωρίζουμε πολύ καλά τι συμβαίνει.
Στο δυτικό κόσμο η ισοτιμία των γυναικών σχετίζεται με τη δεύτερη Βιομηχανική Επανάσταση στα τέλη του 19 ου αι. που χρειάστηκαν περισσότεροι άνθρωποι να δουλέψουν στις αυξημένες απαιτήσεις της παραγωγής. Έτσι σιγά-σιγά καθιερώθηκε και η εκπαίδευση των γυναικών και στη συνέχεια με μεγάλους αγώνες, η ψήφος τους.
Στην Ελλάδα οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1928, αλλά όχι όλες, μόνο όσες είχαν πτυχίο. Δηλαδή ελάχιστες. Βλέπουμε λοιπόν ότι κάθε εξέλιξη συνδέεται αναπόφευκτα και με την οικονομία, διαφορετικά οι γυναίκες θα ήμασταν ακόμα αγκαλιά μόνο με τις κατσαρόλες μας. Και λέω μόνο, διότι ο κοινωνικός μας ρόλος δεν μας επιτρέπει ακόμα να απαλλαγούμε οριστικά από αυτές. Όλο το βάρος ενός σπιτιού- ότι κι αν κάνουμε στην επαγγελματική μας ζωή- παραμένει στις δικές μας και μόνο πλάτες.
Ο θεατής βγαίνοντας από την παράσταση τι θεωρείται πως έχει αποκομίσει από το έργο; Πώς πιστεύετε πως νιώθει;
Μνήμες. Είναι σαν να αποθηκεύει εκ νέου σε κουτάκια και να κατανοεί καθαρότερα όσα έχει βιώσει και βιώνει στην καθημερινότητά του. Να «παγώσει» κάποιες φορές και να γελάσει άλλες. Υπάρχει μια ισορροπία από την Αργυρώ Μαργαρίτη για το τι είναι ξεκαρδιστικό και τι όχι. Νομίζω ότι η παράσταση ενεργοποιεί τη σύνθεση σκέψης στο θεατή ανεξάρτητα από το φύλο του. Τον ευαισθητοποιεί αλλά και τον διασκεδάζει.
Η Ξανθή στο έργο έχει ομοιότητες με μία σύγχρονη γυναίκα;
Πολλές. Στο τέλος της ιστορίας τους είναι υπερφορτωμένες από ευθύνες και αβοήθητες. Όχι φυσικά όλες ευτυχώς. Οι κακοποιήσεις οι εκφοβισμοί ακόμα και οι δολοφονίες γυναικών τείνουν να είναι καθημερινότητα, ειδάλλως τι νόημα θα είχε σήμερα ένα κίνημα σαν το metoo, αν όλα αυτά αφορούσαν μόνο το παρελθόν;
Θέλω να μας πείτε πως κρίνετε το ελληνικό θέατρο στις ημέρες μας. Έχουν ανοίξει πολλές θεατρικές σκηνές, πολλά τα έργα. Είναι ανάπτυξη αυτό;
Σίγουρα είναι καλλιτεχνική ανάπτυξη και οφείλεται στο πάθος των καλλιτεχνών για δημιουργία. Το οικονομικό σκέλος όμως είναι πάντα ένα ρίσκο για κάθε ελεύθερο επαγγελματία. Δεν φτάνει μόνο η «τρέλα» των καλλιτεχνών, πρέπει και η πολιτεία να δώσει μεγαλύτερο βάρος και να γίνει πιο ενεργά αρωγός στα θέματα του πολιτισμού. Όχι μόνο στο θέατρο, στον πολιτισμό εν γένει και κυρίως στους νέους ανθρώπους.
Τι λείπει από το θέατρο αυτή την εποχή; Τι θα αλλάζατε εάν μπορούσατε με έναν μαγικό τρόπο;
Στην Ελλάδα είμαστε ιδιαίτερα ικανοί σε αυτό που θα ονομάζαμε «φτωχό θέατρο». Θα ήθελα, μαγικά όπως λέτε, να μπορούσαμε να κάνουμε όλοι μεγάλες παραγωγές, σαν αυτές που συχνά βλέπω στις ευρωπαϊκές σκηνές, που όλοι θα πληρώνονται αξιοπρεπώς που δεν θα αισθάνονται ανασφάλεια και θα μπορούν να ξετυλίξουν όλη την γκάμα των ικανοτήτων τους. Έχουμε πάρα πολλούς ταλαντούχους ανθρώπους στη χώρα μας. Το «Φτωχό Θέατρο», όπως το αποκαλώ να είναι από άποψη και όχι από οικονομική ανεπάρκεια.
Η τηλεόραση σας αφορά; Τι θα μπορούσε να κάνει στην τηλεόραση η Άννα Σωτρίνη;
Η τηλεόραση είναι ένα σπουδαίο μέσο. Είμαι όμως καθαρά θεατρική σκηνοθέτης από επιλογή. Μερικές φορές ζηλεύω κάποιες ωραίες δουλειές στην τηλεόραση όπως για παράδειγμα οι μεταφορές σε μικρές σειρές από τη κλασική ελληνική λογοτεχνία. Ίσως κάποια μέρα και να καταφέρω να υλοποιήσω κάτι ανάλογο.
Η εικόνα της τηλεόρασης τώρα; Πώς την αξιολογείτε; Σας αρέσει όλο αυτό που συμβαίνει;
Άλλα πράγματα μου αρέσουν και άλλα καθόλου. Από αυτά που με ενοχλούν είναι ότι συχνά οι ζωές των ανθρώπων παραβιάζονται και ευτελίζονται χάριν της θέασης και μόνο.
Τα επόμενα σχέδια ποια είναι; Τι υπάρχει στα σκαριά μετά «Το Κλύσμα»;
Δεν κάνω σχέδια. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι δεν ξέρουμε αν θα προλάβουμε να περάσουμε στο απέναντι πεζοδρόμιο. Λογικά το Κλύσμα θα πάει το καλοκαίρι σε περιοδεία με τη φροντίδα της Αλεξίας Πετροπούλου και η καινούρια μου ποιητική συλλογή Tableau vivant θα εκδοθεί μέσα στο 2024. Και αυτά με κάθε επιφύλαξη.
Συνέντευξη στον Πραξιτέλη Σαραντόπουλο
Τσέκαρε κι αυτά:
