Ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υφυπουργός Παιδείας πρωταγωνιστεί σε μία παράσταση που για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Ελλάδα από το Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη.
Πρόκειται για την παράσταση “Η Απολογία του βασιλιά Λεοπόλδου Β'” σε σκηνοθεσία της Άννας Σωτρίνη και με συμπρωταγωνιστές τη Λένα Σπύρου και τον Γιώργο Φράγκου.
Με αφορμή αυτή την παράσταση που είναι κάθε φορά sold out ο Θεοδόσης Πελεγρίνης μίλησε στο Citynow.gr και τον Πραξιτέλη Σαραντόπουλο για την παράσταση, σχολίασε την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα και αποκάλυψε τι τον ενοχλεί στην κοινωνια μας.
1. Ο ρόλος του Λεοπόλδου Β ενός αδίστακτου βασιλιά πόσο σας επηρέασε, τι αισθήματα σας δημιούργησαν όλα αυτά που διαβάσατε για τις θηριωδίες του;
Απάντηση: Ο άνθρωπος είναι το πιο διεστραμμένο και μοχθηρό πλάσμα του πλανήτη μας.
Το ζώο θα επιτεθεί και θα σκοτώσει το άλλο ζώο, για να φάει και να συντηρηθεί. Ο άνθρωπος επιτίθεται και σκοτώνει και από πλεονεξία, και από απληστία, και από εκδίκηση, και από …, και από …, από οτιδήποτε άλλο πέρα από την ανάγκη της βιολογικής
του διατήρησης.
Ο Λεοπόλδος Β’ είναι η μεγέθυνση της σκοτεινής, της κακής πλευράς του ανθρώπου. Συγκλονίζεται κανείς διαβάζοντας τα έργα και τις ημέρες του διαβόητού αυτού εγκληματία. Και, ανυπόκριτα, νιώθω –ακόμα κι όταν πιάνω τον εαυτό μου να με απογοητεύει– ντροπή που ανήκω στο ίδιο με εκείνον είδος έμβιων όντων.
Σαν ρόλος όμως ο Λεοπόλδος Β’, το να προσπαθεί κανείς να τον αναπαραστήσει επί σκηνής, είναι αναμφιβόλως, πρόκληση. Δεν είναι ένας και δυο άλλωστε οι ρόλοι διεστραμμένων προσώπων που έχουν εκτινάξει την τέχνη του θεάτρου προς τα επάνω.
2. Πόσο δύσκολο είναι για έναν ηθοποιό να υποδυθεί έναν άνθρωπο που θεωρείται ένα τέρας της ιστορίας;
Απάντηση: Όσο δύσκολο είναι να υποδυθεί, παραδείγματος χάριν, τον Γιάννη Αγιάννη των
«Αθλίων» του Ουγκώ, ο οποίος αποτελεί την προσωποποίηση της καλοσύνης και της καρτερικότητας.
Ο στόχος του ηθοποιού υποδυόμενου ένα πρόσωπο δεν είναι να αλλάξει την ζωή του και να συμπεριφέρεται στην καθημερινότητά του όπως το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται ο ρόλος του. Στόχος του είναι η όσο το δυνατόν πιστή αναπαράσταση του προσώπου που υποδύεται. Όσο πιο πειστικός είναι στον ρόλο του ο ηθοποιός, τόσο καλύτερος ηθοποιός είναι. Το αν είναι κάθαρμα ή άγιος ο ήρωας που υποδύεται ουδεμία σημασία έχει εν προκειμένω.
3. Ποιες είναι οι καινοτομίες αυτής της παράστασης που την κάνουν ξεχωριστή;
Απάντηση: Από πού να ξεκινήσω: από τους φωτισμούς; από το σκηνικό; από την μουσική και την σύνδεσή της προς τις ερμηνείες των ηθοποιών και την γενικότερη εξέλιξη του έργου; από τα κοστούμια; από τις χορευτικές φιγούρες του διεστραμμένου μονάρχη και
της έκφυλης ερωμένης του;
Όλα αυτά είναι στοιχεία που δίνουν ξεχωριστή διάσταση στην παράσταση, ικανή να την απολαύσει κανείς. Ωστόσο, η βασική καινοτομία της παράστασης, είναι η προσέγγισή της, που επέλεξε η σκηνοθέτις, η Άννα Σωτρίνη. Υπάρχει αναμφιβόλως η ιστορική ακρίβεια των γεγονότων –και παρατίθενται αυτά ασφαλώς.
Αλλά η αναπαράστασή τους επί σκηνής δεν επιχειρείται μέσα στο έρεβος του αποτροπιασμού που συνεπάγονται τα αποκρουστικά εγκλήματα του Λεοπόλδου Β’, αλλά γίνεται από την οπτική γωνία μιας διάχυτης κωμικότητας έτσι, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης απαξίωση του Λεοπόλδου Β’ και γενικότερα της εξουσίας.
Στο πρόσωπο του βασιλιά του Βελγίου Λεοπόλδου Β’ διακωμωδείται γενικότερα το πρόσωπο της εξουσίας, γεγονός που δίνει στην παράσταση το στοιχείο της διαχρονικότητας. Η εξουσία είναι τόσο γελοία στο χέρια του Λεοπόλδου Β’ όσο είναι στα χέρια των σημερινών «ταγών», όπως θέλουν να αυτοσυστήνονται.
4. Αυτή τη φορά σας βλέπουμε στο θέατρο με νέους ηθοποιούς! Πόσο αναζωογονητικό είναι αυτό; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι;
Απάντηση: Νέοι ηθοποιοί, πράγματι, αλλά επαγγελματίες στην δουλειά τους και, κυρίως, ταλαντούχοι. Και η Λένα Σπύρου! Και ο Γιώργος Φράγκος! Δεν ένιωσα καμιά δυσκολία να
τους προσεγγίσω και να τους νιώσω να αναπνέομε παρέα. «Αναζωογονητικό» που λέτε,
δεν θα το έλεγα, γιατί αυτό σημαίνει ότι έχω βουλιάξει μέσα στον χρόνο και κάποια στιγμή
βγάζω το κεφάλι μου στην επιφάνεια να πάρω ανάσα πριν ξαναβουλιάξω.
Όχι, εξακολουθώ να νιώθω το νεανικό μου σφρίγος ακέραιο. Ξέρετε, όσο περνάνε τα χρόνια, νιώθω σαν ένα μπαλάκι που το χτυπάς κάτω, κι αυτό πάει ψηλά –κι όσο πιο δυνατά το κτυπάς κάτω, εκείνο πάει πιο ψηλά. Είναι κι αυτό ένας τρόπος να εκφοβίζω τον χρόνο –αν με ακούει βέβαια– που κρατώντας το δρεπάνι του ο άθλιος κυλάει χωρίς σταματημό.
5. Εάν μπορούσε να γίνει μία σύγκριση, μία παρομοίωση ποιον θα θεωρούσατε έναν σύγχρονο Λεοπόλδο Β΄ της σύγχρονης ιστορία;
Απάντηση: Μα, τον εαυτό μου υποδυόμενο επί σκηνής τον βασιλιά Λεοπόλδο Β΄. Η ομοιότητα, αν τους βάλετε τον έναν δίπλα στον άλλο, είναι εντυπωσιακή. Αυτό είναι ένα
από τα σχόλια των θεατών που εισπράττω.
6. Ο Λεοπόλδος Β΄ ήταν ένας άνθρωπος που θα μπορούσε κανείς να πει πως είναι ο ορισμός της κατάχρησης της εξουσίας; Παρατηρείτε τέτοια φαινόμενα στην τωρινή πολιτική κατάσταση της χώρας;
Απάντηση: Πράγματι ο Λεοπόλδος Β΄ είναι ο ορισμός της κατάχρησης της εξουσίας. Αλλά ποιο από τα πρόσωπα που κατέχουν την εξουσία δεν την καταχράται; Μη μας ξεγελάει το
γεγονός ότι η κατάχρηση της εξουσίας μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους –βίαια, ήπια,
ευθέως, υποκριτικά, απειλητικά, καλοσυνάτα και ούτω καθεξής.
Σε κάθε περίπτωση ο στόχος της είναι ένας: η υποταγή και η εκμετάλλευση του ανθρώπου στον οποίον απευθύνεται. Κι αυτό βέβαια δεν ισχύει μόνο στην χώρα μας, όπου εξειδικεύετε την ερώτησή σας, αλλά παντού.
7. Ο Θεοδόσης Πελεγρίνης έχει διατελέσει υφυπουργός Παιδείας και υποψήφιος ευρωβουλευτής το 2019 με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Ιδιαίτερα ενεργός πολιτικά! Το κεφάλαιο πολιτική έχει κλείσει για εσάς; Έχετε δεχθεί κάποια πρόταση να κατέβετε υποψήφιος;
Απάντηση: Πολιτική ασκεί βέβαια κάποιος που δρα υπό την ιδιότητα του υπουργού, του βουλευτού, του κρατικού λειτουργού γενικότερα. Πολιτική ασκεί κανείς όμως και στην καθημερινή του ζωή παίρνοντας θέση απέναντι στα αιτήματα που αφορούν στην κοινωνία,
με άλλα λόγια πολιτική είναι και η συμπεριφορά μας ως ενεργών πολιτών.
Αυτή την δεύτερη διάσταση της πολιτικής σας διαβεβαιώ την είχα, την διατηρώ και –καλά να είμαι στο σώμα μου και τα μυαλά μου– προβλέπω να την ασκώ στο μέλλον. Τώρα ως προς την πολιτική υπό την άλλη διάστασή της που σας ανέφερα στην αρχή, μη νομίζετε, ουδέποτε
την επιδίωξα, μου προέκυψε όπως λένε.
Το τι πρόκειται να ακολουθήσει στην ζωή μας, για να ολοκληρώσω την απάντησή μου στο ερώτημά σας, «ποιος το ξέρει», όπως λέει και το γνωστό τραγούδι ερμηνευμένο, κυρίως, από τον υπέροχο Δημήτρη Χορν!
8. Τι σας ενοχλεί περισσότερο γύρω σας;
Απάντηση: Η αγένεια. Η αγένεια έχει μέσα της την αλαζονεία, την αδιαφορία για τον άλλο,
την χοντράδα, την έλλειψη της αίσθησης του χιούμορ και της κατανόησης, κ.λπ., κ.λπ.
Λατρεύω τους Εγγλέζους, μεταξύ άλλων, γιατί έχουν στο στόμα τους έτοιμο ανά πάσαν στιγμή το «ευχαριστώ» και το «παρακαλώ». «Το λένε» οι Εγγλέζοι, αλλά «δεν το εννοούν»,
μου αντιτείνουν οι ακραιφνείς υπερασπιστές του ελληνικού ταπεραμέντου. Και τι με νοιάζει εμένα, κυρίες και κύριοι, αν το εννοούν ή δεν το εννοούν οι Εγγλέζοι και ο οποιοσδήποτε άλλος θέλει να παρουσιάζεται ως ευγενής.
Ξέρω εγώ τι έχει στην ψυχή του κανείς, αν το εννοεί ό,τι λέει ή όχι; Το μόνο που μπορούμε να κρίνομε στον άλλο είναι τι λέει. Η συμπεριφορά μας εξαντλείται στις λέξεις. Το από κει και πέρα ας το αφήσομε να το χειριστούν οι εξ επαγγέλματος ψυχίατροι ή οι αυτόκλητοι αναλυτές της ανθρώπινης ψυχής.
9. Ως ένας άνθρωπος της τέχνης, αλλά και της πολιτικής τι είναι αυτό που σας αγχώνει στη σύγχρονη πραγματικότητα; Ποια είναι εκείνα τα προβλήματα που εντοπίζετε;
Απάντηση: Από τα προβλήματα που μου προκαλούν άγχος θα ξεχώριζα: αφενός το οικονομικό,, που επιδεινώνεται περισσότερο από τις τρέχουσες συνθήκες και από την ανάγκη μου να είμαι αξιοπρεπής, και αφετέρου την εντύπωση ότι ο χρόνος που έχω στην διάθεσή μου μονίμως δεν μου φτάνει λόγω της εργασιομανίας μου.
Συνέντευξη του Θεοδόση Πελεγρίνη στον Πραξιτέλη Σαραντόπουλο.
